14 mentale vergiften
De Boeddhistische opsommingen
In de boeddhistische filosofie (de Dharma) komen veel opsommingen voor; de 4 dit, de 7 dat, de 12 zo... In de tijd dat Gautama de Boeddha leefde (563-483 v.Chr.) was bijna iedereen analfabeet en middels deze opsommingen was de filosofie beter uit te leggen en te onthouden. Deze filosofie is door de jaren heen nauwelijks veranderd en zo bestaan de opsommingen nog steeds. De opsommingen dienen als kapstok waar de filosofie aan hangt en in lezingen en lessen wordt vaak verwezen naar een bepaalde opsomming. Op deze wiki is een aparte categorie opgenomen met de meest voorkomende opsomming. Eén van de opsommingen is onderstaande...
De 14 mentale vergiften
Gautama de Boeddha benoemde de 14 Mentale vergiften (kilesa's) als een keten die de mens bindt aan samsara (het dagelijkse, burgerlijke leven). Deze mensen zitten opgesloten in het wiel van geboorte-en-wedergeboorte en worden door deze ketenen daaraan verbonden. Het hogere bestaan is het leven als monnik/non of als lekenmonnik/-non waarbij het besef is ontstaan dat het ware geluk niet zit in de begeerte maar in de balans.
| Mentale vergiften | Stroombetreder | Eénmalig terugkerend | Niet terugkerend | Arhat |
|---|---|---|---|---|
| Verlangen (zintuiglijk) | X | |||
| Verlangen (overig) | X | |||
| Haat | X | |||
| Onwetendheid | X | |||
| Hoogmoed | X | |||
| Onjuiste zienswijzen | X | |||
| Twijfel | X | |||
| dufheid | X | |||
| rusteloosheid | X | |||
| morele schaamteloosheid | X | |||
| Morele onbevreesdheid | X | |||
| Jaloezie | X | |||
| Gierigheid | X | |||
| Wroeging | X | |||
| (Bron: Abhidhamma-pitaka (IV, 38-41) | ||||
Volledig artikel
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op Mentale vergiften.