3 mentale vergiften die men loslaat als niet-meer-terugkerende
De Boeddhistische opsommingen
In de boeddhistische filosofie (de Dharma) komen veel opsommingen voor; de 4 dit, de 7 dat, de 12 zo... In de tijd dat Gautama de Boeddha leefde (563-483 v.Chr.) was bijna iedereen analfabeet en middels deze opsommingen was de filosofie beter uit te leggen en te onthouden. Deze filosofie is door de jaren heen nauwelijks veranderd en zo bestaan de opsommingen nog steeds. De opsommingen dienen als kapstok waar de filosofie aan hangt en in lezingen en lessen wordt vaak verwezen naar een bepaalde opsomming. Op deze wiki is een aparte categorie opgenomen met de meest voorkomende opsomming. Eén van de opsommingen is onderstaande...
De 3 mentale vergiften die men loslaat als niet-meer-terugkerende
Gautama de Boeddha benoemde de 14 Mentale vergiften (kilesa's) als een keten die de mens bindt aan samsara (het dagelijkse, burgerlijke leven). Deze mensen zitten opgesloten in het wiel van geboorte-en-wedergeboorte en worden door deze ketenen daaraan verbonden.
In het Theravada boeddhisme worden vier stadia genoemd die liggen op het pad naar verlichting. Bij elk stadia worden verschillende mentale vergiften losgelaten. Als je alle 14 mentale vergiften hebt losgelaten treedt de verlichting in.
Anagami: de niet-meer-terugkerende
De Anagami, de niet-meer-terugkerende, is volledig bevrijd van de eerste vijf ketens. Het is onmogelijk voor hem om nog begeerte en boosheid te ervaren. De Anagami kan echter wel nog steeds ignorantie (een verkeerd beeld van de werkelijkheid) ervaren.
Bij het stadia van de niet-meer-terugkerende laten we 3 mentale vergiften los:
- zintuiglijk verlangen
- haat
- wroeging
Loslaten mentale vergiften per stadia van de verlichting
| Mentale vergiften | Stroombetreder | Eénmalig terugkerend | Niet terugkerend | Arhat |
|---|---|---|---|---|
| Verlangen (zintuiglijk) | X | |||
| Verlangen (overig) | X | |||
| Haat | X | |||
| Onwetendheid | X | |||
| Hoogmoed | X | |||
| Onjuiste zienswijzen | X | |||
| Twijfel | X | |||
| dufheid | X | |||
| rusteloosheid | X | |||
| morele schaamteloosheid | X | |||
| Morele onbevreesdheid | X | |||
| Jaloezie | X | |||
| Gierigheid | X | |||
| Wroeging | X | |||
| (Bron: Abhidhamma-pitaka (IV, 38-41) | ||||
Volledig artikel
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op Mentale vergiften.