Vesak

Uit dharma-lotus.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Vesak ( Pali: Vesakha, Sanskriet: Vaisakha) is een periode waarin de geboorte (in Lumbini), verlichting (in Bodhgaya) én dood (Parinirvana in Kushinagar) van Gautama de Boeddha wordt herdacht. Vesak staat ook bekend onder de namen 'Boeddha Jayanti', 'Buddha Purnima' en 'Buddha Day'.

De viering

Vesak duurt meerdere dagen en wordt in de meeste landen in eerste maand van het jaar met 2 volle manen gevierd. Thailand en Singapore vieren Vesak op de 2e volle maan van het jaar vanwege een andere lokale maanviering.

Op Vesak komen zowel vrome boeddhisten als volgelingen voor zonsopgang bijeen in hun verschillende tempels voor het ceremonieel en eervol hijsen van de boeddhistische vlag en het zingen van hymnen ter ere van de Boeddha, de dharma (zijn leringen) en de Sangha (zijn discipelen). Toegewijden kunnen eenvoudige offers brengen van bloemen en kaarsen aan de voeten van hun leraar te liggen. Deze symbolische offers zijn bedoeld om de volgelingen eraan te herinneren dat net zoals de prachtige bloemen na korte tijd zouden verdorren, en de kaarsen en joss-sticks spoedig zouden doorbranden, zo ook het leven onderhevig is aan verval en vernietiging. Toegewijden wordt opgedragen een speciale poging te doen om geen enkele vorm van moord te plegen. Ze worden aangemoedigd om voor die dag alleen vegetarisch voedsel te eten. In sommige landen, met name Sri Lanka, zijn er twee dagen gereserveerd voor de viering van Vesak, en zijn alle slijterijen en slachthuizen tijdens die twee dagen bij regeringsbesluit gesloten.

Ook vogels, insecten en dieren worden bij duizenden vrijgelaten in wat bekend staat als een 'symbolische daad van bevrijding', namelijk het geven van vrijheid aan degenen die in gevangenschap zijn, opgesloten of tegen hun wil gemarteld. (De praktijk is echter in sommige landen, zoals Singapore, verboden, omdat wordt aangenomen dat de vrijgelaten dieren niet op lange termijn kunnen overleven en een nadelige invloed kunnen hebben op het lokale ecosysteem als ze dat wel doen.)

Sommige vrome boeddhisten zullen eenvoudige witte kleding dragen en de hele dag in tempels doorbrengen met hernieuwde vastberadenheid om de acht voorschriften na te leven.

Vrome boeddhisten verbinden zich ertoe een nobel leven te leiden volgens de leer door dagelijks te bevestigen dat ze de 5 voorschriften naleven. Op speciale dagen, met name nieuwe maan en volle maan, houden ze zich echter aan de acht voorschriften om zichzelf te oefenen in het beoefenen van moraliteit, eenvoud en nederigheid.

Sommige tempels tonen ook een klein standbeeld van de Boeddha voor het altaar in een kleine bak versierd met bloemen en gevuld met water of zoete thee zodat toegewijden over het beeld kunnen gieten. Dit is symbolisch voor de zuivering van het slechte karma van een beoefenaar en het naspelen van de gebeurtenissen na de geboorte van de Boeddha, toen deva's en geesten hem hemelse offers brachten.

Van toegewijden wordt verwacht dat ze luisteren naar lezingen van monniken. Op deze dag zullen monniken verzen reciteren die de Boeddha vijfentwintig eeuwen geleden heeft uitgesproken om vrede en geluk op te roepen voor de regering en het volk. Boeddhisten worden eraan herinnerd in harmonie te leven met mensen van andere religies en de overtuigingen van andere mensen te respecteren, zoals de Boeddha leerde.

Geluk brengen aan anderen

Vesak vieren betekent ook speciale inspanningen leveren om geluk te brengen aan de ongelukkigen zoals bejaarden, gehandicapten en zieken. Tot op de dag van vandaag zullen boeddhisten geschenken uitdelen in de vorm van geld of vrijwilligerswerk doen in verschillende liefdadigheidsinstellingen in het hele land. Vesak is ook een tijd van grote vreugde en geluk, niet uitgedrukt door toe te geven aan iemands eetlust, maar door zich te concentreren op nuttige activiteiten zoals het decoreren en verlichten van tempels, of schilderen en het creëren van prachtige scènes uit het leven van de Boeddha voor openbare verspreiding. Vrome boeddhisten wedijveren ook met elkaar om verfrissingen en vegetarisch voedsel te bieden aan volgers die de tempel bezoeken om hulde te brengen aan de Verlichte.

Eerbetoon aan de Boeddha

Volgens de overlevering leerde de Boeddha zijn volgelingen hoe ze hem eer moesten bewijzen. Vlak voordat hij stierf, zag hij zijn trouwe bediende Ananda huilen. De Boeddha adviseerde hem niet te huilen, maar om de universele wet te begrijpen dat alle samengestelde dingen (zelfs zijn eigen lichaam) moeten uiteenvallen. Hij adviseerde iedereen om niet te huilen over het uiteenvallen van het fysieke lichaam, maar om zijn leringen (de dharma) voortaan als hun leraar te beschouwen, omdat alleen de waarheid van de dhamma eeuwig is en niet onderhevig aan de wet van verandering. Hij benadrukte ook dat de manier om hem hulde te brengen niet alleen was door bloemen, wierook en lichtjes te offeren, maar door er echt en oprecht naar te streven zijn leringen te volgen.