Vyana
De vitale levensstromen maken deel uit van de hindoeïstische filosofie en yoga. Van deze stromen wordt geloofd dat ze worden opgewekt door het lichaam en alle biologische processen beheersen.
In samengestelde zin wordt de term Prana gebruikt, die gerelateerd is aan Vayu, de God van de Wind. In functionele zin wordt Prana ook afzonderlijk gebruikt naast de andere vier stromen:
- Prana Vayu inademing en is tegenovergesteld aan de Apana Vayu. Stroomt naar boven en is naar binnen gericht
- Apana Vayu; uitademing en is tegenovergesteld aan de Prana Vayu. Stroomt naar beneden en is naar buiten gericht. Je zou deze stroom dus kunnen zien als de stroom die het loslaten stimuleert
- Udana Vayu; een omhoog gerichte stroming die de Keel-Chakra voedt
- Samana Vayu; in- én uitademing. Stroomt van buiten naar binnen en wordt gezien als de balancerende of gelijkmakende ademhaling.
- Vyana Vayu; verzorgt de beheersing van energie door het gehele lichaam heen. Het beweegt naar buiten én naar binnen. Het is eigenlijk de stroming die alle andere Vayu’s coördineert.
Als al deze 5 stromingen individueel én als groep in balans zijn is er pas werkelijke balans. Middels meditatie, yoga en de Prana apana samyukta beoefening kan iemand controle hebben over deze levensstromen.
Vyana
Binnen de yoga is Vyana een van de vijf vitale levensstromen, met een verwijzing naar dezelfde goden uit de hindoeïstische mythologie. Prana wordt ook als gelijkstelling van Vayu gebruikt, waarbij het alle vijf stromen samen vertegenwoordigt. Van deze stromen wordt geloofd dat ze worden opgewekt door het lichaam en alle biologische processen beheersen.
Vyana verzorgt de beheersing en doordringing van energie door het gehele lichaam heen. Vyana zou het lichaam in staat stellen zich uit te zetten en in te krimpen, zoals dat bijvoorbeeld bij spierbewegingen het geval is of in de ademhaling. Het is eigenlijk de stroming die alle andere Vayu’s coördineert.
Vyana Vayu zorgt dus als het ware voor de verspreiding van de energie door het lichaam. De energie komt binnen via de longen en verzamelt zich in het hart. Vanuit hier verspreid het zich door het hele lichaam heen. Van binnen naar buiten. Deze Vayu stimuleert de processen die ook voor verspreiding zorgen in het lichaam. Vyana Vayu stimuleert de bloedsomloop. De bloedsomloop zorgt namelijk voor de verspreiding van zuurstof en voedingsstoffen door het lichaam. Ook stimuleert deze Vayu het lymfesysteem en het zenuwstelsel. Het verspreidt alles door het lichaam heen.
Vyana Vayu is verbonden met het hart. Net als dat het hart een belangrijke rol speelt voor heel je lichaam, doet deze Vayu dat voor alle energie stromingen.
Ademhaling
Wanneer Vyana Vayu vrij en goed kan stromen, zal de energie en adem zonder blokkades door je lichaam kunnen stromen. Het zal elk gebied in je lichaam bereiken. Met diepe in- en uitademingen kun je deze Vayu stimuleren, maar dat geldt uiteraard voor elke Vayu. Met elke inademing geef je je lichaam dan de tijd om adem en energie op te nemen (dit gebeurt via Prana Vayu). Met elke uitadademing zal je de adem en energie weer loslaten wat je niet meer nodig hebt (dit is Apana Vayu). Vyana Vayu is dan het proces waarbij na de inademing de energie verspreidt wordt door het lichaam.
De geest
Wanneer Vyana Vayu in balans is en goed vrijuit kan stromen, zul je je in balans en gecoördineerd voelen. Je weet waar je bent en je zult je richting voelen in het leven. Als deze Vayu uit balans is, zul je je ook uit balans voelen, mentaal, emotioneel en fysiek. Je kunt dan bijvoorbeeld onhandig zijn door dingen uit je handen te laten vallen. Je zult de ruimte om je heen voelen wanneer deze Vayu in balans is, want je energie is immers goed verspreid door het lichaam heen.
Om Vyana Vayu te stimuleren, kun je een visualisatie doen. Je kunt dit zittend of zelfs staand doen, zolang je maar zorgt voor een lange, rechte rug. Je kunt hiervoor je ogen sluiten en je focusssen op het hartgebied. Op elke inademing laat je dan de energie vanuit het hartgebied verspreiden door het hele lichaam. Laat het tot de vingertoppen en de tenen reiken. Verspreid je ademhaling door elk gedeelte van je lichaam.
Vyana Vayu binnen de Yoga
Binnen de yoga een gebalanceerde Vyana Vayu voor sterke, ritmische en vloeiende bewegingen. Dit zou je goed kunnen stimuleren met fijne zonnegroeten of andere vloeiende bewegingen of flows. Wanneer je ervoor zorgt dat je bewegingen gesynchroniseerd zijn met de ademhaling kun je dit effect versterken.
Laat je ademhaling leidend zijn voor je lichaam, dus beweeg mee met het ritme van je ademhaling. Je kunt ook de houding zelf wat dynamischer maken, door bijvoorbeeld op de inademing extra lengte te zoeken en op de uitademing verdieping te vinden in de houding. Dit kan bijvoorbeeld in een vooroverbuiging. Ook zal Vyana Vayu helpen bij het creëren van Sukha in de houding. Sukha staat voor gemak en moeiteloosheid. Wanneer deze Vayu dus goed stroomt, zul je ruimte voelen in de houdingen. Je zult makkelijk in de houding kunnen ademen.
Vaak zijn we gefocust in een houding op een gebied, wat uitgedaagd wordt, of wat niet zo prettig voelt. Door dan diep adem te halen, kun je de adem en aandacht verspreiden door het hele lichaam. Dus ook naar de gebieden, die je in eerste instantie misschien niet voelt in de houding. Juist door de aandacht te verspreiden, kun je voelen dat er gebieden in het lichaam zijn die wel ontspannen voelen.