Upatthambaka
Het Boeddhistisch woordenboek
In zowel de Dharma als het Boeddhisme worden veel termen gebruikt die voortkomen uit het Pali of het Sanskriet. Veel van die termen zijn voor de meeste onbekend, andere hebben een betekenis vanuit het Hindoeïsme, maar hebben een heel andere betekenis in het Boeddhisme. Op deze wiki hebben we een woordenboek opgesteld met de meest voorkomende termen uit het Boeddhisme met een korte uitleg. Veelal bevat het ook een link naar een uitgebreider artikel.
Upatthambaka
Upatthambaka is Ondersteunend karma. Ook ondersteunend karma kan heilzaam en onheilzaam zijn. Ondersteunend karma zegt iets over het productieve karma, maar is op zichzelf staand niet productief. Productief karma kan ervoor zorgen dat een mens wordt ontwikkeld en geboren, heilzaam ondersteunend karma kan zorgen dat het een gezond lichaam is. Productief karma kan zorgen dat er een ziekte in het lichaam ontstaat, onheilzaam ondersteunend karma kan ervoor zorgen dat het lichaam de medicijnen niet opneemt die de persoon slikt. In vergelijking tot het taalkundige is productief karma het zelfstandige naamwoord en het ondersteunende karma het bijvoeglijk naamwoord die iets zegt over het zelfstandige naamwoord.
16 typen van Karma
Karma is de intentie van het handelen en al het conditionele handelen is karmisch bepaald. De 6 bewustzijnspoorten (ogen, neus, oor, smaak, tastzin, intuïtie) hebben hier allemaal een eigen rol in en zodoende kunnen meerdere karmische lijnen tegelijk bestaan die elkaar ondersteunen, tegenwerken of zelfs uitschakelen. In de boeddhistische filosofie wordt karma uitgeschreven in 4 vormen (kammacatukka, letterlijk: de viervoudige verdeling van kamma) wat elk een viervoudige analysemethode is om karma te omschrijven. Zodoende ontstaan er 16 (4x4) typen aan karma, deze zijn:
Karma, op grond van functie
- productief karma (janaka)
- ondersteunend karma (upatthambaka)
- tegenwerkend karma (upapïlaka)
- vernietigend karma (upaghãtaka)
Karma op grond van de volgorde van tot rijping komen
- zwaarwegend karma (garuka)
- nabij-de-dood karma (ãsanna)
- gewoonte karma (ãcinna)
- reserve karma
Karma op grond van de tijd van tot rijping komen
- onmiddellijk effectief karma (ditthadhammavedanïya)
- later effectief karma (upapajjavedanïya)
- onbepaald effectief karma (aparãpariyavedanïya)
- uitgewerkt karma (ahosi)
Karma op grond van de plaats van tot rijping komen
- onheilzaam karma
- lichamelijk handelen
- verbaal handelen
- mentaal handelen
- heilzaam karma in de zintuiglijke sfeer
- heilzaam karma in de fijnstoffelijke sfeer
Volledig artikel
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op Karma.