Anapanasati-Sutta

Uit dharma-lotus.nl
(Doorverwezen vanaf Ãnãpãnasati-Sutta)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Categorie indeling
Home
Boeddhisme
Soetra's
Soetra (boekdeel)
Soetra's
Inleiding: de Pali canon
Ãnãpãnasati-Sutta
Dhammacakkappavattana Sutta
Dvedhavitakka Sutta
Satipatthana Sutta
Kayagatasati Sutta
Vitakkasaṇṭhana Sutta
Dhamma wiel

Anapanasati (Pali) is een zeer vaak beoefende vorm van meditatie in het boeddhisme die verwijst naar het neutraal observeren van de ademhaling. De Boeddha zei dat de anapanasati essentieel is voor een juiste wijze van meditatie omdat meditatie niet alleen iets is in zazen (meditatiehouding) maar ook beoefend dient te worden tijdens samsara (het dagelijks leven). Anapanasati is een diepgaande doch eenvoudige techniek omdat je iets observeert dat er van nature al is; de ademhaling. De meest voorname lering over anapanasati is de Anapanasati Sutta ( Majjhima Nikaya 118), maar ook in andere suttas worden de beginselen van anapanasati onderwezen. In de meest uitgebreide instructie omvat de meditatie zestien opeenvolgende stappen. In de meer eenvoudige versie worden alleen de eerste vier stappen onderwezen. Anapanasati maakt deel uit van de vormen van meditatie gericht op het lichaam zoals onderwezen in de Satipatthana Sutta (Majjhima Nikaya 10).

De Ãnãpãnasati-Sutta

<144> 1. Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens in het Paleis van de moeder van Migāra, in het Oosterpark nabij Sāvatthī, samen met veel bekende oudere discipelen zoals de Eerwaarde Sāriputta, de Eerwaarde Mahā Moggallāna, de Eerwaarde Mahā Kassapa, de Eerwaarde Mahā Kaccāna, de Eerwaarde Mahā Koṭṭhika, de Eerwaarde Mahā Kappina, de Eerwaarde Mahā Cunda, de Eerwaarde Anuruddha, de Eerwaarde Revata, de Eerwaarde Ānanda en andere oudere discipelen.

2.Toen instrueerden en onderwezen de oudere monniken de nieuwe monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen tien monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen twintig monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen dertig monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen veertig monniken. En die nieuwe monniken, geïnstrueerd en onderwezen door de oudere monniken, ervoeren successievelijke hoogverheven staten. <145>

3. En toen, op de Uposatha dag van de vijftiende tijdens de nacht van de volle maan van de Pavāraṇā ceremonie, zat de Gezegende in de open lucht omringd door de Sangha van monniken. En de Gezegende overzag de geheel stille Sangha van monniken en sprak de monniken als volgt toe:

4. "Monniken, ik ben vastberaden betreffende deze wijze van handelen; ik ben overtuigd van deze wijze van handelen. Monniken, spannen jullie jezelf daarom in nog hogere mate in om het nog niet bereikte te bereiken, om het nog niet begrepene te begrijpen, om het nog niet verwezenlijkte te verwezenlijken. Ik zal daarom hier in Sāvatthī blijven tot de volle maan van Komudi, in de vierde maand [van het regenseizoen]."

5. En de monniken in de regio hoorden: "De Gezegende zal in Sāvatthī blijven tot de volle maan van Komudi, in de vierde maand [van het regenseizoen]." En de monniken uit die regio gingen naar Sāvatthī om de Gezegende te zien.

6. En de oudere monniken instrueerden en onderwezen de nieuwe monniken nog intensiever [dan voorheen]. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen tien monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen twintig monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen dertig monniken. Sommige oudere monniken instrueerden en onderwezen veertig monniken. En die nieuwe monniken, geïnstrueerd en onderwezen door de oudere monniken, ervoeren successievelijke hoogverheven staten. <146>

7. En toen, op de Uposatha dag van de vijftiende, tijdens de nacht van de volle maan van Komudi, in de vierde maand [van het regenseizoen], zat de Gezegende in de open lucht omringd door de Sangha van monniken. En de Gezegende overzag de geheel stille Sangha van monniken, en sprak de monniken als volgt toe:

8. "Monniken, dit gezelschap is zonder gebabbel, dit gezelschap is vrij van geklets, zij is gebaseerd op de zuivere essentie; aldus is deze Sangha van monniken; aldus is dit gezelschap. Een gezelschap dat zodanig is dat het giften waardig, gastvrijheid waardig, geschenken waardig en eerbied waardig is: een onovertroffen veld van verdiensten voor de wereld; aldus is deze Sangha van monniken; aldus is dit gezelschap. Een gezelschap dat zodanig is dat een kleine gift aan haar gegeven, groot wordt, en een grote gift nog groter; aldus is deze Sangha van monniken; aldus is dit gezelschap. Een gezelschap dat zodanig is dat de wereld het zelden aanschouwt; aldus is deze Sangha van monniken; aldus is dit gezelschap. Een gezelschap dat zodanig is dat het het waard is om vele tientallen kilometers met een knapzak te reizen om het te zien; aldus is deze Sangha van monniken; aldus is dit gezelschap. <147>

9. "Monniken, in deze Sangha van monniken zijn er monniken die een Arahant zijn, zonder corrupties, geperfectioneerd, met taken volbracht, de last neergelegd en geluk behaald. Zij hebben de ketens van het bestaan verbroken, en zijn bevrijd door compleet inzicht. Zulke monniken zij er in deze Sangha van monniken.

10. "In deze Sangha van monniken zijn er monniken die, met het verbreken van de vijf lagere ketens, [na de dood] spontaan wedergeboren zullen worden [in de hemel van het Zuiver Verblijf], waar zij het Nibbāna zullen behalen zonder nog uit die wereld terug te keren. Zulke monniken zij er in deze Sangha van monniken.

11. "In deze Sangha van monniken zijn er monniken die, met het verbreken van drie ketens en het verzwakken van verlangen, haat en verwarring, Eenmaal–Terugkeerders zijn: die nog eenmaal terugkeren naar deze wereld om een einde aan lijden te maken. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken.

12. "In deze Sangha van monniken zijn er monniken die met het verbreken van drie ketens de stroom toegetreden zijn, die niet meer onderhevig zijn aan ellendige staten, die zeker zijn, op weg naar Ontwaking. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken.(1)

13. "Monniken, in deze Sangha van monniken zijn er monniken die toegewijd zijn aan de ontwikkeling van de 4 vormen van cultiveren van aandacht. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken. "In deze Sangha van monniken zijn er monniken die toegewijd zijn aan de ontwikkeling van de vier juiste inspanningen... de vier paden naar magische kracht... de vijf vermogens... de vijf krachten... de zeven faktoren van verlichting... het Edele Achtvoudig Pad. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken.(2)

14. "Monniken, in deze Sangha van monniken zijn er monniken die toegewijd zijn aan de ontwikkeling van liefdevolle vriendelijkheid. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken.

"In deze Sangha van monniken zijn er monniken die toegewijd zijn aan de ontwikkeling van mededogen... waardering... gelijkmoedigheid... [de perceptie van] onaantrekkelijkheid [van het lichaam]... de perceptie van onbestendigheid. Zulke monniken zijn er in deze Sangha van monniken.(3)

15. "Monniken, in deze Sangha van monniken zijn er monniken die toegewijd zijn aan de ontwikkeling van aandachtig ademhalen. Monniken, wanneer aandachtig ademhalen ontwikkeld en vaak beoefend is, draagt het grote vrucht en brengt het groot voordeel. Wanneer aandachtig ademhalen ontwikkeld en vaak beoefend is, brengt het de 4 vormen van cultiveren van aandacht tot vervulling. Wanneer de 4 vormen van cultiveren van aandacht ontwikkeld en vaak beoefend zijn, brengen zij de zeven factoren van verlichting tot vervulling. Wanneer de zeven factoren van verlichting ontwikkeld en vaak beoefend zijn, brengen zij kennis en bevrijding tot vervulling. <148>

Aandachtig ademhalen

16. "En hoe, monniken, wordt aandachtig ademhalen ontwikkeld en vaak beoefend zodat het grote vrucht draagt en groot voordeel brengt?

17. "Hier, monniken, is een monnik naar een bos, de voet van een boom of een lege hut gegaan. Hij gaat zitten met zijn benen over elkaar, zet zijn bovenlichaam recht overeind, en heeft zijn aandacht voor zich gevestigd. En hij ademt aandachtig in en ademt aandachtig uit.

18. "Lang inademend, weet hij: 'Ik adem lang in.' Lang uitademend, weet hij: 'Ik adem lang uit.' Kort inademend, weet hij: 'Ik adem kort in.' Kort uitademend, weet hij: 'Ik adem kort uit.'(4) "Hij traint [zichzelf]: 'Het gehele lichaam ervarend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Het gehele lichaam ervarend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De lichamelijke formaties kalmerend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De lichamelijke formaties kalmerend, zal ik uitademen.'

19. "Hij traint [zichzelf]: 'Vreugde ervarend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Vreugde ervarend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Geluk ervarend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Geluk ervarend, zal ik uitademen.' "Hij traint [zichzelf]: 'De mentale formaties ervarend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De mentale formaties ervarend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De mentale formaties kalmerend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De mentale formaties kalmerend, zal ik uitademen.'

20. "Hij traint [zichzelf]: 'De geest ervarend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest ervarend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest tevredenstellend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest tevredenstellend, zal ik uitademen.' "Hij traint [zichzelf]: 'De geest concentrerend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest concentrerend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest bevrijdend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'De geest bevrijdend, zal ik uitademen.'

21. "Hij traint [zichzelf]: 'Onbestendigheid beschouwend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Onbestendigheid beschouwend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Ondergang beschouwend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Ondergang beschouwend, zal ik uitademen.'(5) "Hij traint [zichzelf]: 'Ophouding beschouwend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Ophouding beschouwend, zal ik uitademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Loslaten beschouwend, zal ik inademen.' Hij traint [zichzelf]: 'Loslaten beschouwend, zal ik uitademen.'

22. "Indien aandachtig ademhalen op deze wijze wordt ontwikkeld en vaak beoefend, draagt het grote vrucht en brengt het groot voordeel. <149> de 4 vormen van cultiveren van aandacht

23. "En hoe, monniken, brengt aandachtig ademhalen, indien ontwikkeld en vaak beoefend, de 4 vormen van cultiveren van aandacht tot vervulling?

24. "Wanneer een monnik, lang inademend, weet: 'Ik adem lang in'; lang uitademend, weet: 'Ik adem lang uit'; kort inademend, weet: 'Ik adem kort in'; kort uitademend, weet: 'Ik adem kort uit'; "Wanneer hij [zichzelf] traint: 'Het gehele lichaam ervarend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Het gehele lichaam ervarend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'De lichamelijke formaties kalmerend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De lichamelijke formaties kalmerend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij dit zo doet, beschouwt een monnik het lichaam in het lichaam, en hij leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd. Want ik zeg dat dit een zeker lichaam is onder de lichamen, namelijk: de in– en uitademing. Daarom beschouwt een monnik dan [terwijl hij dit doet] het lichaam in het lichaam, en leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd.

25. "Wanneer een monnik [zichzelf] traint: 'Vreugde ervarend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Vreugde ervarend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'Geluk ervarend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Geluk ervarend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij [zichzelf] traint: De mentale formaties ervarend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De mentale formaties ervarend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'De mentale formaties kalmerend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De mentale formaties kalmerend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij dit zo doet, beschouwt een monnik gevoelens in gevoelens, en hij leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd. Want ik zeg dat dit een zeker gevoel is onder de gevoelens, namelijk: nauwgezet aandacht besteden aan de in– en uitademing.(6) Daarom beschouwt een monnik dan [terwijl hij dit doet] gevoelens in gevoelens, en leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd.

26. "Wanneer een monnik [zichzelf] traint: 'De geest ervarend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De geest ervarend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'De geest tevredenstellend, zal ik inademen' [zichzelf] traint: 'De geest tevredenstellend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij [zichzelf] traint: 'De geest concentrerend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De geest concentrerend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'De geest bevrijdend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'De geest bevrijdend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij dit zo doet, beschouwt een monnik de geest in de geest, en hij leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd. Ik zeg niet dat iemand die vergeetachtig en onoplettend is, aandachtig ademhaalt(7). Daarom beschouwt een monnik dan [terwijl hij dit doet] de geest in de geest, en leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd.

27. "Wanneer een monnik [zichzelf] traint: Onbestendigheid beschouwend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Onbestendigheid beschouwend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'Ondergang beschouwend, zal ik inademen' [zichzelf] traint: 'Ondergang beschouwend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij [zichzelf] traint: 'Ophouding beschouwend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Ophouding beschouwend, zal ik uitademen'; [zichzelf] traint: 'Loslaten beschouwend, zal ik inademen'; [zichzelf] traint: 'Loslaten beschouwend, zal ik uitademen'; "Wanneer hij dit zo doet, beschouwt een monnik mentale objecten in mentale objecten, en hij leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd. En wanneer hij het verlaten van begeerte voor en verdriet over de wereld met wijsheid gezien heeft, kijkt hij zorgvuldig en gelijkmoedig toe(8). Daarom beschouwt een monnik dan [terwijl hij dit doet] mentale objecten in mentale objecten, en leeft ijverig, oplettend en aandachtig, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd.

28. "Monniken, het is op deze manier dat aandachtig ademhalen, indien ontwikkeld en vaak beoefend, de 4 vormen van cultiveren van aandacht tot vervulling brengt. <150>

De 7 factoren van het ontwaken

29. "En hoe, monniken, brengen de 4 vormen van cultiveren van aandacht, indien ontwikkeld en vaak beoefend, de zeven faktoren van verlichting tot vervulling?

aandacht

30. "Monniken, wanneer een monnik het lichaam in het lichaam beschouwt, en ijverig, oplettend en aandachtig leeft, met begeerte voor en verdriet over de wereld verwijderd: op dat ogenblik heeft hij zijn aandacht gevestigd en niet verwaarloosd. Wanneer een monnik zijn aandacht gevestigd heeft en niet verwaarloosd, dan wordt de aandachtsfactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de aandachtsfactor van verlichting, dan brengt die monnik de aandachtsfactor van verlichting tot vervulling.

aandachtig onderzoeken van de leer

31. "En hij leeft aldus aandachtig en bekijkt en onderzoekt die [mentale] staat met wijsheid, en onderwerpt het aan een grondige analyse. Wanneer een monnik aldus aandachtig leeft, en die [mentale] staat met wijsheid bekijkt en onderzoekt, en het onderwerpt aan een grondige analyse, dan wordt de waarheidsonderzoek factor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de waarheidsonderzoek factor van verlichting, dan brengt die monnik de waarheidsonderzoek factor van verlichting tot vervulling.

ontwaken van energie

32."Bij iemand die die [mentale] staat met wijsheid bekijkt en onderzoekt, en het onderwerpt aan een grondige analyse: bij hem wordt ononderbroken energie opgewekt. Wanneer ononderbroken energie opgewekt wordt in een monnik die die [mentale] staat met wijsheid bekijkt en onderzoekt, en het onderwerpt aan een grondige analyse, dan wordt de inspanningsfactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de inspanningsfactor van verlichting, dan brengt die monnik de inspanningsfactor van verlichting tot vervulling.

vreugde

33. "In wie energie opgewekt is, ontstaat een vreugde die niet zinnelijk is. Wanneer een vreugde die niet zinnelijk is ontstaat in een monnik in wie inspanning opgewekt is, dan wordt de vreugdefactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de vreugdefactor van verlichting, dan brengt die monnik de vreugdefactor van verlichting tot vervulling.

innerlijke rust

34. "In wie vreugdig van geest is, kalmeert het lichaam en kalmeert de geest. Wanneer het lichaam en de geest kalmeren in een monnik die vreugdig van geest is, dan wordt de kalmte faktor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de kalmtefactor van verlichting, dan brengt die monnik de kalmtefakctor van verlichting tot vervulling.

concentratie

35. "Bij iemand die gelukkig is en wiens lichaam gekalmeerd is, raakt de geest geconcentreerd. Wanneer de geest geconcentreerd raakt bij monnik die gelukkig is en wiens lichaam gekalmeerd is, dan wordt de concentratiefactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de concentratiefactor van verlichting, dan brengt die monnik de concentratiefactor van verlichting tot vervulling.

gelijkmoedigheid

36. "En hij kijkt de zodanig geconcentreerde geest zorgvuldig en gelijkmoedig toe.(9) Wanneer een monnik zijn zodanig geconcentreerde geest zorgvuldig en gelijkmoedig toekijkt, dan wordt de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting, dan brengt die monnik de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting tot vervulling. <151>

37–39. "Monniken, wanneer een monnik gevoelens in gevoelens beschouwt... (paragraaf 30 tot 36 worden hier voor de overige drie vestigingen van aandacht herhaald: gevoelens, de geest, mentale objecten)... dan wordt de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting opgewekt, dan ontwikkelt hij de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting, dan brengt die monnik de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting tot vervulling.

40. "Monniken, het is op deze manier dat de 4 vormen van cultiveren van aandacht, indien ontwikkeld en vaak beoefend, de zeven factoren van verlichting tot vervulling brengen. <152> ware kennis en bevrijding

41. "En hoe, monniken, brengen de zeven factoren van verlichting, indien ontwikkeld en vaak beoefend, kennis en bevrijding tot vervulling?

42. "Hier, monniken, ontwikkelt een monnik de aandachtsfactor van verlichting, die afhankelijk is van afzondering, passieloosheid en beëindiging, en resulteert in loslaten. Hij ontwikkelt de waarheidsonderzoekfactor... de inspanningsfactor... de vreugdefactor... de kalmtefactor... de concentratiefactor... de gelijkmoedigheidsfactor van verlichting, die afhankelijk is van afzondering, passieloosheid en beëindiging, en resulteert in loslaten.

43. "Monniken, het is op deze manier dat de zeven factoren van verlichting, indien ontwikkeld en vaak beoefend, kennis en bevrijding tot vervulling brengen."

Zo sprak de Gezegende. En de monniken waren tevreden en verheugd met de woorden van de Gezegende.

Uitleg op film