Dana

Uit dharma-lotus.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Dana is een woord uit het Pali en het Sanskriet en heeft meerdere betekenissen:

  • geven
  • vrijgevigheid
  • donatie
  • ruimhartigheid

Vormen van dana

In de dharma worden 3 vormen van dana beschreven:

materiële dana

Dit is het schenken van gelden of goederen. De gever is vrij te bepalen of hij geeft, wat hij geeft en wanneer hij geeft. Materiële dana is belangrijk maar wordt gezien als gezien de minste dana omdat het relatief makkelijk is om te geven en heeft een klein en beperkt effect.

diensten dana

Dit is het verrichten van werkzaamheden zoals het doen van klussen in een centrum of het bereiden van maaltijden tijdens een retraite. Diensten dana wordt als belangrijker gezien dan materiële dana omdat het veel blijvender van aard is. Tegelijk heeft het doorgaans effect op veel meer mensen dan bij het geven van bijvoorbeeld eten aan 1 monnik.

dharma dana

Dit is het vrijwillig verspreiden van de dharma op welke wijze dan ook. Dit wordt gezien als de hoogste vorm van dana omdat je anderen direct in de gelegenheid stelt om de dharma te ontvangen.

Dana volgens de dharma

Volgens de Dharma van Gautama de Boeddha is het geven van dana de eerste van de volmaakte deugden (paramita) en één van de 10 beschouwingswijzen (anus-sati) en de belangrijkste van de werken van verdienste (punya). Dana is het uitdrukking van waardering in de relatie tussen gever en ontvanger, leerling en leraar, bezoeker en centrum. Dana is altijd vrijwillig en kan nooit opgelegd worden, niet in vorm, inhoud, kwaliteit of kwantiteit.

Het ontvangen van dana

De ontvanger ontvangt dana en is zodoende vrij. Deze vrijheid gebruikt hij om goed te doen zoals het verspreiden van de dharma. Dana stelt de ontvanger in staat om zelf ook weer dana te geven en zodoende kan het geven van dana een keten van ontvangen-geven-ontvangen-geven in gang zetten.

Het geven van dana

De gever is naast gever ook ontvanger. Als je dana geeft levert dit verdiensten op. In het Theravada boeddhisme wordt het geven van dana gezien als een methode tot het overwinnen van egoïsme en begeerte. In het Mahayana boeddhisme is dana een voorbeeld van mededogen en van vriendelijkheid om zo te komen tot verlichting voor iedereen.

De gever dient echter wel datgene te geven waar de ontvanger iets aan heeft. De gever dient te geven aan diegene die op een juiste manier omgaat met de verkregen vrijheid. Mede om deze reden is het geven van dana aan een verslaafde of zwerver van mindere aard dan het geven van dana aan een monnik of centrum. De ontvangen dana geeft de verslaafde vrijheid maar zal deze vrijheid op een egoïstische manier gaan gebruiken. De ontvangen dana geeft ook de monnik vrijheid maar de kans is veel groter aanwezig dat hij deze vrijheid gebruikt om goed te doen zoals het verspreiden van dharma. Mogelijkerwijs dat deze dharma ooit ook de verslaafde bereikt zodat deze uit zijn verslaving kan komen.

De valkuilen van dana

  • zowel de ontvanger als de gever kunnen valkuilen ervaren bij dana.
  • hoewel dana verdiensten oplevert voor de gever mag dit nooit de reden zijn om te geven. Dana kan alleen vanuit compassie plaatsvinden en vanuit de wens om de dharma te verspreiden. Dana geven in de hoop daar mooie verdiensten voor te krijgen zal alleen maar het eigen egoïsme en begeerte laten groeien.
  • de gever mag nooit vanuit gewoonte of traditie dana gaan geven. Hij moet geheel vrij zijn om vanuit eigen zuivere intentie te geven wanneer hij wil, wat hij wil, hoeveel hij wil.
  • de ontvanger mag de gever nooit stimuleren of pushen te geven. Materiële giften dienen pas achteraf gedaan te worden zodat deze kan aansluiten bij het gegeven. Ontvangt een ontvanger meer dan hij nodig heeft dan dient hij dit op zijn beurt te verdelen onder anderen.