Verliefdheid
Het Boeddhistisch woordenboek
In zowel de Dharma als het Boeddhisme worden veel termen gebruikt die voortkomen uit het Pali of het Sanskriet. Veel van die termen zijn voor de meeste onbekend, andere hebben een betekenis vanuit het Hindoeïsme, maar hebben een heel andere betekenis in het Boeddhisme. Vertalen van deze termen naar het Nederlands is soms lastig omdat het vertaalde woord reeds een betekenis heeft. Op deze wiki hebben we een woordenboek opgesteld met de meest voorkomende termen uit het Boeddhisme (In Pali, Sanskriet of der Nederlandse vertaling) met een uitleg. Veelal bevat het ook een link naar een uitgebreider artikel.
Verliefdheid
De Pali-canon, de verzameling teksten die de leer van de Boeddha (Dhamma) vastleggen, behandelt verliefdheid en liefde voornamelijk in het licht van begeerte (taṇhā) en gehechtheid (upādāna). Volgens het boeddhisme zijn deze emoties verbonden met het aardse bestaan, dat wordt gekenmerkt door lijden (dukkha).
Hier zijn enkele relevante inzichten uit de Pali-canon over verliefdheid:
verliefdheid en begeerte
Verliefdheid wordt gezien als een vorm van zintuiglijk verlangen (kāma-taṇhā). In de Dhammapada staat bijvoorbeeld:
- Van verlangen ontstaat lijden (Dhammapada 214)
- Verliefdheid kan leiden tot gehechtheid, jaloezie en lijden wanneer verwachtingen niet worden vervuld of de relatie verandert.
gehechtheid en lijden
In de Samyutta Nikaya wordt gehechtheid genoemd als een oorzaak van lijden:
- Waar er gehechtheid is, is er lijden. (SN 12.2)
- Verliefdheid kan iemand binden aan het idee van een "ander" die geluk brengt, terwijl geluk volgens de Boeddha van binnenuit moet komen.
Metta (onvoorwaardelijke liefde)
De Boeddha benadrukt in plaats van gehechte liefde het ontwikkelen van metta, onvoorwaardelijke liefde en vriendelijkheid die vrij is van persoonlijke verwachtingen of gehechtheid. In de Metta Sutta (Khuddakapatha) wordt een ideale vorm van liefde beschreven: Zoals een moeder haar enige kind beschermt met haar eigen leven, zo zou men onbegrensde liefde cultiveren voor alle levende wezens.
de rol van wijsheid
De Boeddha moedigde aan om emoties zoals verliefdheid met wijsheid en mindfulness te onderzoeken. Dit betekent dat je je bewust bent van de opkomst van verliefdheid en de impact ervan op je gedachten, gedrag en welzijn.
Praktische toepassing
Hoewel verliefdheid niet expliciet wordt veroordeeld, wordt het wel gezien als een aspect van het menselijke bestaan dat aandacht vraagt. De beoefening van meditatie en zelfonderzoek kan helpen om inzicht te krijgen in hoe gehechtheid en verlangen werken, en om een evenwichtiger en meer compassievolle benadering van relaties te ontwikkelen.